‘Je kunt rond eetgedrag al veel bereiken door niet met het vingertje te wijzen’

Machiel Reinders onderzoekt hoe voedingskeuzes tot stand komen en hoe je deze beïnvloedt of verandert. "Ons onderzoekscentrum wordt voornamelijk ingehuurd door de Nederlandse overheid en de Europese Unie, maar ook het bedrijfsleven weet ons te vinden." Ook onze vierdejaarsstudenten aan de Hotel Management School Maastricht hebben voor hun project Rethink Food & Venue de weg naar de gedragswetenschapper van Wageningen University gevonden.  

Verwacht je dat alternatieve eiwitbronnen een dominante rol zullen spelen in 2040? 

"Dat verwacht ik wel. Vooral hier in West-Europa is de eiwittransitie erg in ontwikkeling. Het is de vraag hoe die transitie er precies uit gaat zien. Momenteel zie je veel vleesvervangers, analogen genaamd. Ik denk niet dat deze vleesvervangers de oplossing zullen zijn. Het basisprincipe van hoe een maaltijd eruit hoort te zien gaat veranderen. Denk bijvoorbeeld aan meer granen en bonen in een maaltijd. Dat moet wel als we de effecten van klimaatverandering tegen willen gaan."

Hoe kun je een vleeseter beïnvloeden om toch te kiezen voor plantaardige eiwitten? 

"Er is veel te bereiken door niet met het vingertje te gaan wijzen. Een keer in de week minder vlees is al winst. Je moet mensen het laten proberen en proeven. Dus niet verplichten, maar wel de optie geven."

"Ook zou er een nieuwe norm moeten komen waarbij de termen vegetarisch of veganistisch minder gebruikt gaan worden. Hiermee wordt de norm van dat er vlees in zou moeten zitten namelijk benadrukt. In de toekomst is een curry gewoon een curry, ook als daar geen vlees in zit."

Hoe beïnvloedt consumentengedrag de creatie van een nieuw F&B concept? 

"Het is belangrijk om eerst het doel van het concept vast te stellen. Dat bepaalt ook je volgende stappen. Omdat het publiek zo ontzettend breed is, is het noodzakelijk om meerdere concepten uit te werken."

"Probeer zo authentiek mogelijk te zijn. Benadruk dat dit de toekomst is en laat de positieve kant zien. Ook heeft presentatie ontzettend veel impact op de keuze van de gast. Als je relatief veel groente aanbiedt, dan gaan mensen ook relatief veel groente opscheppen bij een buffet."

---

Rethink Food & Venue

Welk niveau van creativiteit vertoont de jonge generatie bij het ontwikkelen van vernieuwende concepten, benaderingen en implementatiestrategieën voor foodservices binnen een geheel nieuw conferentiecentrum?

Met die gedachte heeft Publique aansluiting gevonden bij Hotel Management School Maastricht die met een projectgroep vierdejaars studenten deze uitdaginging is aangegaan.

Het project wordt ondersteund door Vermaat, specialist in horeca op maat.

---

Blijft de gemaks-trend er ook in de toekomst? 

"Gemak ontstaat omdat mensen te weinig tijd hebben, maar ook door een gebrek aan kunde en kennis. Ik verwacht een nieuwe belangstelling voor koken. Die trend is nu al gaande. Voedsel wordt onder verschillende doelgroepen meer gezien als sociale verbinding. Zo is de maaltijd een belangrijk onderdeel van de dag."

Zullen er in de supermarkt alleen nog maar seizoensgebonden producten liggen? 

"Mensen zijn gewend aan bepaalde gerechten en ingrediënten. Zowel supermarkten als consumenten vinden het lastig om de producten niet meer te hebben. Supermarkten zijn dat zeker niet aan het veranderen. Mocht dat gaan veranderen dan komt het vanuit de consument."

Verwacht je dat het consumentengedrag op gebied van voeding in 2040 anders zal zijn? 

"Wat ik zie is dat mensen vervreemd zijn geraakt van hun voedsel. Ik hoop dat ze zich gaan realiseren waar hun voedsel vandaan komt: uit de natuur. De mens eet dan meer plantaardige dan dierlijke producten. Hij let meer op de kwaliteit van zijn eigen voeding en zijn gezondheid."

Welke technologische innovatie worden binnen de voedingssector het meest relevant? 

"Ik verwacht niet dat kweekvlees de oplossing is. Voor de lange termijn geloof ik meer in een verandering van het voedingspatroon. Technologie kan helpen maar we moeten zeker de oplossing niet alleen daar in zoeken."

"Er zijn drie verschillende technologieën die een mogelijke bijdrage kunnen leveren aan de toekomst van ons voedselsysteem. 
1. Precisiefermentatie: conventionele fermentatie combineren met biologietechnologie om bijvoorbeeld melkeiwit na te maken.
2. Inzet van AI en machine learning, bijvoorbeeld voor verder automatiseren en optimaliseren van processen.
3. Gene-editing, bijvoorbeeld CRISPR-Cas: een moderne techniek waarmee je DNA kunt aanpassen en daarmee gewassen resistent maken tegen ziektes."

Hoe beïnvloeden persoonlijke waarden, overtuigingen en levensstijlkeuzes het consumentengedrag? 

"Persoonlijke normen kunnen we gebruiken als voorspellende kracht. De overtuigingen van mensen worden gevoed door hun sociale omgeving. Er is dus een direct verband tussen deze waarden en het consumentengedrag en hier wordt vaak op ingespeeld."

Hoe spelen prijspercepties en strategieën een rol bij de keuzes die consumenten maken? 

"Prijs speelt zeker een rol, in ieder geval prijsbewustzijn. Bijvoorbeeld kortingen en aanbiedingen. Dat triggert heel erg het gedrag."

"Voor de absolute prijs zijn mensen iets minder gevoelig. Kleine prijsverschillen vallen niet extreem op. Weerstand tegen vleesvervangers zit vooral in de smaak."

"Ik verwacht wel dat vlees duurder maken meer impact heeft dan vleesvervangers goedkoper maken. Dat is de befaamde vleestax. Consumenten zullen zich er aanvankelijk wel tegen verzetten, maar uiteindelijk kiezen ze minder vaak vlees."