Zakelijke etiquette in Turkije

Kom bij afspraken in Turkije altijd stipt op tijd. Hou daarmee rekening met de verkeersdrukte in steden als Istanbul. Maar verwacht van uw zakenrelatie niet dezelfde stiptheid. Het verdient aanbeveling afspraken kort van tevoren nog een keer te bevestigen. De benadering, zeker in het begin, is redelijk formeel.

Geef bij aankomst en vertrek een hand. De Turken zijn erg handenschudderig. Dus als u bijvoorbeeld een rondleiding krijgt door een fabriek, geeft u ook de arbeiders een hand. Iemand overslaan is beledigend. In elk geval bij de mannen.

Bij vrouwen ligt het handenschudden ietwat anders. In Turkije is met niet zo islamitisch conservatief dat vrouwen helemaal geen handen schudden. Maar als u als man een vrouw een handgeeft, hou er dan rekening mee dat u mogelijk alleen de vingertoppen krijgt. Pak dan ook alleen die vingertoppen aan. Een ‘volle’ hand van een vrouw aan een onbekende man wordt nog wel als te intiem beschouwd.

Mannen onder elkaar daarentegen kunnen in Turkije steeds intiemer worden als ze elkaar beter leren kennen. Zoenen en knuffelen bij goede vrienden is normaal zonder dat er sprake is van een homoseksuele relatie. Als zakenman moet u dan eerst wel prive heel goed bevriend raken. In een puur zakelijke band merkt u wellicht wel dat de persoonlijke ruimte kleiner is en uw zakenpartner bijvoorbeeld naar Westerse maatstaven erg dicht bij u gaat staan.

Spreek uw zakenrelatie bij de eerste kennismaking, indien van toepassing, bij voorkeur aan met een academische titel (doctor, professor) plus achternaam. Bij een tweede ontmoeting kunt u groeten met ‘merhaba’ (hallo). Visitekaartjes worden uitgewisseld met uw gesprekspartners. Neem bij het zakendoen de tijd om eerst over algemene zaken te praten.

Uw zakenrelatie geeft aan wanneer er zaken gedaan gaan worden. Het opbouwen van een persoonlijke relatie is heel erg belangrijk. Informeer regelmatig naar het welzijn van uw zakenrelatie en familie. Besprekingen zullen regelmatig onderbroken worden door bijvoorbeeld de telefoon. Dit wordt niet als onbeleefd ervaren. Tijdens de gesprekken wordt er koffie, thee of sinaasappelsap geschonken. Weiger nooit de aangeboden consumpties. Dit wordt al snel als een belediging opgevat. Het is zeer aan te raden de consumpties desnoods tegen heug en meug te nuttigen.

Vermijd gesprekken over Griekenland, de Cypruskwestie en de minderheden in Turkije (Armeniërs en Koerden). Dat ligt uitermate gevoelig. Gezondheid is een geliefd gespreksonderwerp. Wordt u mee uit eten genomen, stuur dan naderhand een formeel bedankbriefje, liefst met een vriendelijke tegenuitnodiging.

Relatiegeschenken: koffie, sigaretten (in Turkije wordt heel wat afgepaft), electronica, pennengegraveerd met de eigen naam. Geef ze al bij uw eerste bezoek. Alcohol wordt in verband met het geloof niet altijd onverdeeld op prijs gesteld. Wordt u bij uw zakenrelatie thuis uitgenodigd, breng dan bloemen of bonbons mee. Toon grote interesse in het Turkse voedsel en zeg vooral regelmatig dat u het erg lekker vindt.

Laatste tips: Nooit naar iemand wijzen, niesen in het bijzijn van anderen is onbeleefd en verder nooit zo zitten dat uw voetzolen zichtbaar zijn.