Waar moet congresbezoeker écht naartoe in Nederland?

Wie een internationaal congres in Nederland bezoekt, wil natuurlijk ook wel even op pad in de tijd om alle sessies en bijeenkomsten heen. Een goede tweede reden om naar zo’n event te komen. Publicist Onno Aerden doet verslag van de zegeningen om als congresganger even een paar uur per dag in geheel andere sferen te verkeren.

Eindelijk! Je bent geland op Schiphol Airport, en verrassend snel sta je met je bagage buiten. Amsterdam, here we come. In de eerste plaats voor het congres natuurlijk. Drie hele dagen vergaderen, luisteren, vakgenoten ontmoeten en aantekeningen maken. Je hebt een hotelkamer in een ontzagwekkende blokkendoos pal naast het congrescentrum. De regelaars op de zaak feliciteerden je ermee – een echt ontwerp, zeiden ze, van het wereldberoemde Office of Metropolitan Architecture. OMA! Rem Koolhaas!

Je herinnert je een congres ooit, aan het begin van je carrière: een week lang leefde je op vijfhonderd vierkante meter. Dat gaat je nu niet meer gebeuren. Je hebt jezelf volwassen uitgeboekt: echte inspiratie krijg je buiten de zaal.

Die andere wereldstad

Om te beginnen ga je de afdeling organisatie verrassen met een paar foto’s van ander OMA-werk: De Rotterdam. Alleen staat dat enorme gebouw juist in die ándere Nederlandse wereldstad. Met de trein zit je vanaf Amsterdam RAI – het station bevindt zich pal naast hotel en beursgebouw – binnen veertig minuten op Rotterdam CS. En dan met een Watertaxi kriskras voor dat immense gebouw langs. Klik-klik-klik. En je kunt ook nog even goed binnen kijken. Nu je er toch bent: de taxi suist tegen de hoge golven op over de Maas, wat een immens vrij gevoel oplevert, en loodst je langs de bedrijvige wereldhavens terug het Rotterdamse centrum in. Tijd voor het diner, en waarom niet ook in architectonische sferen? In restaurant Renilde, in het krankzinnige depot van museum Boijmans van Beuningen, overigens van andere Nederlandse toparchitecten, MVRDV. Bijzonder: na afloop van het eten wandel je even het dak op van het immense glimmende depot, voor een onbelemmerd uitzicht over de enige echte skyline van Nederland.

Van FOAM tot Our House

Je hebt op je eerste dag in de RAI al wel begrepen dat je in Amsterdam niet te lang over die andere stad moet praten: “Ga nou vooral de hoofdstad verkennen, daar is er maar een van.” Dat is geen onaangename verplichting overigens. Maar rondvaarten over de gracht, de surreële en eigenlijk best onaangename wereld op en rond prostitutiedistrict de ‘Wallen’ en het Rijksmuseum heb je als toerist ooit al eens meegemaakt. Nieuwe dingen wil je meemaken. Gelukkig heeft fotografiemuseum FOAM een expositie met volstrekt onbekend – maar wel aanstormend – talent, én bevindt zich dat museum op een gracht – goed voor het echte Amsterdam-gevoel. Daarna slenter je naar misschien wel het mooiste plein van de stad – nee, níet de Dam, níet het Rembrandtplein, níet het Leidseplein, maar het Amstelveld. Daar zit onder grote bomen en tegen de witte houten Amstelkerk aan, Brasserie Nel. Niet nieuw, wel relaxed. Het mag dan fris zijn, de zon schijnt. Dus zit je voordat je binnen luncht eerst even op het terras, je te verbazen over zoveel sfeer en sereniteit midden in de drukte. Handig: halte Vijzelstraat van de Noord-Zuidlijn, op zich al een modern kunstwerk met ultramoderne en prachtige stations waar je ook nog kunst kunt bekijken, ligt op acht minuten lopen.

Tijdens je salade krijg je een lumineus idee: omdat je net je ogen hebt verwend, zijn vanmiddag je oren aan de beurt. Op naar de Amstelstraat, naar Our House, het eerste museum ter wereld dat aan elektronische dansmuziek is gewijd. Armin van Buuren heeft meegeholpen met het oprichten van het instituut: dat moet wel goed zitten. Zo keer je eind die middag mentaal volkomen opgefrist terug voor de avondsessies.

Japans op wereldniveau

Maar ja – na die sessies is de dag nog niet voorbij. Je kunt in de Scheldestraat, vijf minuten struikelen vanaf je kamer, ook ver na acht uur nog uitstekend vis eten en iets verderop natuurlijk Japans op wereldniveau – Hotel Okura heeft vier restaurants, die allemaal zijn bekroond met minstens een Michelinster, en dat is uniek. Maar als je nog weer even doorloopt, zit je in de Pijp. Ooit volksbuurt, maar zoal dat gaat, ge-gentrificeerd en nu de place to be. Oók midden in de winter. Overdekte terrasjes, sfeervolle cafés en restaurants en, tot een uur of vijf ‘s middags, misschien wel de grootste dagmarkt van Europa. Je hebt met wat medecongresgangers die ook van lopen houden, geboekt bij Poppy’s. Daar koken de drie eigenaressen zo lekker dat je helemaal vergeet dat het vooral een veganistisch restaurant is. (En als jullie je niet kunnen beheersen: ze doen ook bijzondere dingen met rundvlees en kip.) Krijg je aan tafel van een andere gast te horen dat je beslist naar Gustav Klimt moet, in het Van Gogh Museum . Wie weet, zeg je, terwijl je vanbinnen weet, dat wordt lastig.

Want je had met jezelf afgesproken dat de tweede helft van je vrijetijd in het teken staat van ‘de rest van Nederland’. Ruim begrip wel. Maar je maakt het jezelf iets gemakkelijker door alle toeristische highlights uit te sluiten. Geen klompenfabriek, geen kaasboerderij en in de winter zijn alle tulpen goddank aan het slapen.

Handelsstad Deventer

Die derde dag begint met een kort ritje naar Rust, voor een uurtje deep tissue massage in misschien wel de beste massagesalon van de stad, midden in het historische centrum van de stad. Even de rugpijn van het vele lopen eruit laten masseren en na afloop een kop muntthee, voor de verandering. En dan via het Centraal Station waaraan al twintig jaar driftig wordt verbouwd naar een stad die je blind op de kaart hebt geprikt: Deventer. Dat blijkt een uurtje later, een gelukkige gok: al meteen als je het station uitloopt bevind je je in een stokoud centrum. De stad aan de kronkelende rivier IJssel was al achthonderd jaar geleden een bruisende handelsstad – verrek: toen was dat hele Amsterdam nog een moeras! De handelaren kwamen bij elkaar op de Brink, het centrale marktplein. Gelukkig bestaat dat nog, inclusief cafés en restaurants. Maar eerst nog wat meer historie voelen: via de Proosdijwandeling – wel even boeken, maar dan loop je ineens door het oudste stenen huis van Nederland, anno 1130. De gids vertelt dat ook het park verderop, het Worppark, het oudste publieke stadsgroen is van Nederland. En op de terugweg eet je bij je koffie een stuk Deventer Koek – gekocht in alweer zo’n oeroud pand, het schijnt dat ze die kruidkoek hier al vier eeuwen bakken. Onvoorstelbaar. Terug op de hotelkamer ziet Amsterdam er vanuit het raam ineens nogal nieuw uit.

Amsterdam in het klein

Nog één dag te gaan. Een volle congres-dag, dus ver weg zit er niet in. Het wordt een namiddag in Haarlem, een soort mini-uitvoering van Amsterdam, maar twintig kilometer verderop, en zonder de mensenmassa’s. Ook hier staan de musea in het historische centrum van de stad. Je kiest voor het Frans Hals Museum, omdat je je de naam van die beroemde Hollandse Meester nog vaag herinnert. Maar na een rondje langs diens meesterwerken, slaat de verrassing toe: het museum brengt deze wintermaanden een ode aan het nachtleven. Spannende odes aan de clubscene in de vorm van videokunst, onder meer van Rineke Dijkstra, een moderne Hollandse Meester als het ware. En het mooie van museumbezoek vlak voor sluitingstijd: je bent zowat alleen.

Daarna heb je afgesproken met wat collega’s die ook binnen twintig minuten per trein naar het stadscentrum van Haarlem zijn afgereisd. Slotdiner! Morgen gaat iedereen weer naar zijn eigen huis. Je hebt besloten om uit te pakken – het is Olivijn geworden, volgens de restaurantblogs en deftige gidsen het beste restaurant van de stad. De chef kookte eerder bij De Bokkedoorns, het sterrenrestaurant dat verderop in de duinen ligt, en presenteert nu – inmiddels ook op sterrenniveau – vis, vlees en groenten die vrijwel uitsluitend uit het land komen waarvan je de afgelopen dagen zo enorm bent gaan houden. Wanneer, vraag je aan tafel zo onopvallend mogelijk, was het volgende congres in Nederland ook al weer?

Fotografie: Unsplash