Volle stadions voor esports-events zijn nog een utopie

Verspreid over de wereld is het een inmiddels gewoon beeld: grote volgepakte stadions waar tienduizenden mensen kijken naar gamende jongeren. In landen als de VS, Zuid-Korea, maar ook in Duitsland en Frankrijk is esports serieuze business.

Er zijn teams van gamende profs die de hele wereld over trekken, grote competities waarin gamers elkaar bestrijden en imposante toernooien in grote stadions. Naar deze gamende helden, die goed zijn in League of Legends, CS-GO, FIFA of andere games, kijken bovendien miljoen mensen via YouTube, tv-kanalen of Twitch.

Olympische sport

Esports gaat zelfs toetreden tot de Olympische gemeenschap. Tijdens de Spelen van 2024 is het nog een demonstratiesport, maar in 2028 zijn er waarschijnlijk echte medailles te verdienen.

Maar hoe zit dat in Nederland? Kunnen we hier al grote evenementen verwachten? Staat er al een Nederlands Kampioenschap gepland in ZiggoDome? Met gekende sponsors die als bijen op de honing zijn afgekomen?

Niks structureels

Wim Noordzij, tot voor kort voorzitter van de branchevereniging Esports Nederlands: ‘Mensen hebben misschien een beeld van grote stadions met enthousiaste fans, maar dat kennen we niet in Nederland. Er zijn wel wat kleinschalige evenementen geweest, maar niet op structurele basis.’

‘Hij legt uit dat de sport echt in opbouw is. ‘Het grootste dat we hebben in esports is Team Liquid in Utrecht, maar daar spelen alleen Amerikanen en Aziaten.’ Verder vond wel in Ahoy de Rocket League Fall split major (2022), de LEC Spring Final (2019) en Dreamhack plaats, maar er is nog geen terugkerend circuit van esports events.

Noordzij legt uit dat er nog heel veel moet gebeuren wil esports uitgroeien tot een professionele sport, waardoor ook een voedingsbodem kan ontstaan voor grote events. ‘Dit is sowieso in de hele wereld een moeilijk jaar voor esports aangezien sponsorinkomsten en investeringen teruglopen. Dat geldt ook voor Nederland. De Gamedevelopers komen niet naar Nederland want we zijn te klein met te weinig aantallen en nog een beetje een blinde vlek in Europa.’

Tijdens een evenement als het NK FIFA waren er ongeveer 1.850 mensen in 2022, dus dat is niet te vergelijken met de VS en Duitsland waar soortgelijke events tienduizenden bezoekers trekken.

Geen erkenning

Noordzij denkt vooral dat de ontwikkeling van esports langzaam gaat omdat het nog geen officiële sport is. Dat is namelijk – zo stellen alle kenners – dé route richting de grote events: eerst erkenning als sport door de politiek, daarna verder bouwen aan de infrastructuur en dan de grote events binnenhalen.

‘In het najaar hopen we via de NOC-NSF erkend te worden als sport. In Scandinavië bijvoorbeeld is dat het geval en dan zie je van alles ontstaan, zoals bijvoorbeeld faciliteiten om te gamen op scholen. Wij moeten die inhaalslag nog maken, maar dat duurt misschien wel een generatie.’

Nog geen breedtesport

‘Individueel hebben we goede spelers, maar die worden gehaald door de grote teams in de wereld als ze beter worden. Het is net als met voetbal: we zijn meer een opleidings- en ontwikkelingsland. We zijn druk aan het bouwen aan de basis, maar hebben nog geen grote helden. Als Max Verstappen niet zo goed was, was er ook geen Zandvoort.’

Het gaat dus nog niet echt hard met esports, maar de potentie is er wel degelijk. ‘Er groeit een generatie op die op esports wil’, zegt Noordzij. ‘Het is nog geen breedtesport, wat noodzakelijk is om een topsportklimaat te creëren. Je kunt het goed vergelijken met vrouwenvoetbal; dat heeft ook een generatie nodig gehad en daar vechten ze ook tegen de beeldvorming.’

‘Esporters worden nog te vaak weggezet als pizzavretende, energiedrinks slurpende gamers, maar het zijn echt topsporters. Team Liquid heeft mental coaches, diëtisten en physical trainers in dienst.’

Pathé bioscopen

Overigens wordt er door veel mensen in de esportswereld keihard gewerkt om in de toekomst wel Nederlands grootste locaties te vullen. Zo is oud-handbalinternational Matthijs Vink co-founder van Go Gaming dat esport-locaties opent in Pathé-bioscopen en ook oprichter van de H20 Esports Campus dat evenementen organiseert.

‘Het klopt dat wij niet vooroplopen in Nederland. We werken hard aan de structuur, maar landen als Frankrijk zijn verder, ook omdat er daar simpelweg negen keer zoveel gamers zijn.’

Bedrijven besteden dus liever hun geld in een land waar esports wat meer ontwikkeld is. ‘Ze stappen eerder in een gespreid bedje. Logisch dat bedrijven daarop focussen. Het is niet voor niets dat de grote gamebedrijven een afdeling ‘Nordics’ hebben en geen afdeling Benelux. Toch zijn bedrijven die traditioneel veel sponsoren in de sport, zoals Rabobank en KPN, er wel in gestapt.’

Vink ziet de stappen wel voor zich die genomen moeten worden om groter te worden. ‘Je moet ook realistisch zijn: de ZiggoDome uitverkopen gaat hier niet gebeuren.’

Gebrek aan overheidssteun

Een belangrijke factor die de groei belemmert, is volgens Vink het gebrek aan overheidssteun. Hij vertelt dat in de ons omringende landen de overheid meebetaalt aan het binnenhalen van een groot event.

Er zijn echt voldoende gamers in Europa die bereid zijn om hierheen te reizen, maar het probleem is dat de grote game-uitgevers en de sponsorende merken hun locaties over de hele wereld kunnen uitkiezen op basis van de funding door de overheid. Kijk maar eens wat er gebeurt met 3x3 basketbal waarbij de gemeente Amsterdam alles doet om een groot event binnen te halen.’

Sport en entertainment

Probleem is dat gaming niet echt als een sport wordt gezien. ‘In andere landen anticiperen ze op het feit dat e-sports in 2024 een demonstratiesport is en in 2028 zijn er echt medailles te winnen, maar dat duurt hier lang. Dat moet allemaal nog een beetje loskomen terwijl er hier veel inhoudelijke kennis is. Bij Team Liquid bijvoorbeeld, maar ook bij ons is er veel inzicht in wat je moet doen om te groeien als sport.’

Als die officiële erkenning er is dan komen er vanzelf events, sponsors, prestaties en zo zal de sport verder groeien, daarvan is Vink overtuigd. ‘Van BMX zeiden ze ook: dat gedoe op zo’n kleine fiets wordt niks, maar daar is veel entertainment rondom gebouwd. Het voordeel van gaming is dat het al entertainment is.’

Rol voor gemeenten

‘Dat er veel mensen naar gaan kijken staat vast en wij moeten gaan bouwen aan een sportstructuur. In de VS heb je op bijna alle scholen en universiteiten gaming areas waar het schoolteam samenkomt, net zoals basketbal.’

‘Vink dat er een grote rol is weggelegd voor de gemeenten. ,,Je zou naar HUBS moeten gaan in de steden….plekken waar je de hele week door kan sporten en ontspannen. Een plek met fitnesscentrum, bioscoop, bowlingbanen, horeca, ijsbanen en dus ook gamingplekken.’

Geen juichverhalen

Technologie- en gamejournalist Jan Meijroos is een groot fan van esports en hij ziet de potentie wel degelijk, maar hij vindt het niet de tijd voor juichverhalen over die industrie. Daar zijn twee redenen voor.

Als eerste ziet hij dat esports het internationaal gezien lastig heeft. ‘In de VS lopen bijvoorbeeld de kijkcijfers van de League Championschip Series terug, dat is de grootste esports League.’ Het gaat om een daling met dertien procent vergeleken met 2022 en 32 procent een jaar eerder. Dat kan met Corona te maken hebben, maar er is wel degelijk iets aan de hand.

‘Als kijkcijfers al in de VS teruglopen dan is dat geen goed teken. Met voetbal is dat nooit gebeurd. In de esport competitie van League of Legends betalen bedrijven die willen meedoen met een team normaal gesproken veel startgeld, maar die konden dat niet opbrengen. Jarenlang werd er geroepen dat dit de grote geldmaker wordt van de gamewereld, maar dat is misschien niet zo. Bij het esports team ‘Faze’ hebben ze veel mensen ontslagen en dat is allemaal geen goed teken.’  

Net als Jumbo Visma

Een tweede probleem volgens Meijroos is het gebrek aan structuur. ‘Je hebt in de hele wereld heel veel verschillende organisaties die van alles organiseren. Maar dat is allemaal heel erg versnipperd waardoor niemand het snapt. In het basketbal is het toch duidelijk? Je hebt een NBA, een WK, EK en de lokale competities. Dat is een duidelijke structuur, maar zo ver is esports nog niet.’

Meijroos denkt dan ook dat er veel moet gebeuren in Nederland om er een beetje vaart in te krijgen. ‘Let op, er zijn voldoende gamers dus de markt is er zeker. Maar het begint met een goede structuur die je kan afkijken van de sport. Daarna moet je goede mensen binnenhalen, sponsors zoeken en zo doorbouwen aan de grote events, dat is de route.’

Een goed voorbeeld vindt hij hoe wielerploeg Jumbo Visma dat heeft aangepakt; goede sponsors zoeken, daarna goede professionals erbij halen, winnen en dan doorbouwen. ‘Er gamen meer mensen dan ooit, maar er moet echt structuur in komen.’