Suzan Kuijsten is gek op stress

Sociologe Suzan Kuijsten (43) is de vrouw achter Charlie Jones en Thinkc en heeft een belangrijke missie: mensen slimmer in stress maken. Ze geeft succesvolle lezingen, trainingen en workshops over dit onderwerp, schrijft boeken en columns en was bestuurslid van International Stress Management.

Zij is de auteur van Gek op Stress (maar niet altijd) en Hollend voor je stress uit en organiseert onder meer het jaarlijkse Stresstival, het NK Stress en de Week vóór de stress.

Wat is jouw boodschap?

“We hebben een ontzettend gekke kijk op stress. Super slecht voor de mens, roept iedereen en dat terwijl stress in beginsel juist hartstikke functioneel is. Het is niet alleen ons beschermingsmechanisme maar ook onze energieregulator. Een moeilijke taak uitvoeren, een spurt naar de trein nemen: stress is overal. Dus we hoeven dit niet helemaal te omzeilen, maar let op: er moet voldoende ruimte zijn voor herstel.”

“Vele jaren geleden werd ik geveld door een burn-out. Wat me opviel, was dat ik allerlei adviezen kreeg die niet goed voelden. Ga overdag vooral niet slapen bijvoorbeeld. Of: ga sporten. Dit terwijl ik gewoon kapot was.”

“Toen ik me iets fitter begon te voelen, ben ik me gaan verdiepen in het onderwerp door veel te lezen en gesprekken aan te gaan met experts, onder wie hoogleraren en medewerkers van bedrijven.”

“Uiteindelijk heb ik ontdekt dat stress helemaal niet zo slecht voor de mens is als we denken. In beginsel is het zelfs hartstikke goed mits we voldoende herstellen en daar zit hem nu de crux. Een burn-out maakt dat je volledig gesloopt bent waardoor sporten een gigantische inspanning wordt.”

“Mijn boodschap: je moet jezelf niet nog meer uitputten. Ken de balans. Prof. Dr. Elke van Hoof, een alom gerespecteerd expert, zegt bijvoorbeeld dat je na elke 45 minuten werken even drie minuten niks moet doen. Staar uit het raam, geef de plantjes water, wat dan ook. Als je te weinig herstelt, rijd je namelijk je systeem in de prak en wordt stress chronisch.”

Hoe reageert het publiek op jouw boodschap?

“Mijn missie wordt ervaren als verfrissend. Eindelijk een ander geluid, eindelijk iemand die het fenomeen stress van een andere kant belicht. Als ik begin over ons gebruik van social media die de hele dag dicteren dat we continu blij, vrolijk, slim en gelukkig moeten zijn, maak ik het herkenbaar.”

“Het grootste probleem is ook dat we continu bang worden gemaakt voor stress maar we zouden veel banger moeten zijn voor het gebrek aan herstel. Herstel zien we in het algemeen als iets wat voor sukkels is. Ik denk echt dat je een sukkel bent als je niet herstelt. Topsporters weten als geen ander waar herstel voor nodig is.”

“Maar op de werkvloer maken we er een zooitje van. Natuurlijke rustmomenten zijn er bijna niet. We staan de hele dag aan, het houdt niet op.”

“Mensen herkennen dat. Mijn verhaal is een eyeopener. Na afloop willen ze altijd graag nog even het gesprek aan met me.”

---

“Tijdens een lezing zag ik een man op de eerste rij voortdurend in de weer met zijn mobiele telefoon. Ik ergerde mij zo aan zijn gedrag dat ik tegen hem zei: ‘Meneer, als u liever niet bij de lezing wilt zijn, ga dan weg. U bent echt niet verplicht om te blijven’. Hij antwoordde verschrikt: ‘Ik zit aantekeningen te maken, uw verhaal is zo ontzettend interessant’. Ik kon wel door de grond zakken.”

---

Wat is jouw specialiteit?

‘‘Ik ben een enthousiaste spreker, dat boeit. En ik verzin veel creatieve en visuele manieren om de boodschap doorspekt met humor over te brengen.”

“Wat ik altijd probeer te doen, is niet boven de stof te gaan staan. Zo maak ik stresssituaties makkelijk inzichtelijk voor iedereen. Van jong tot oud en van laag tot hoog opgeleid.”

“Net als mijn boeken zit het verhaal dat ik op het podium vertel vol plaatjes en spreuken maar ondertussen staat er veel relevante kennis in. Ik probeer het zo leuk mogelijk te maken.”

Hoe maak je contact met je publiek?

“Dat gaat mij gelukkig heel natuurlijk af. Ik maak vooral contact door het verhaal heel dichtbij te brengen en grappige verhalen en anekdotes uit mijn eigen leven te vertellen. Dat ik bijvoorbeeld mijn dochtertje op het schoolplein had laten staan maar wel was weggefietst met haar vriendinnetje in het stoeltje voorop.”

“Ik voeg ook vaak een quiz in om te kijken of iedereen begrepen heeft wat ik vertel of we doen even een oefening in ademhaling. Pieken in de presentatie houden de toeschouwers bij de les. Het is allesbehalve saaie kost.”

Wat is je favoriete plaats?

“Dat is de plek waar sfeer is en alles klopt. Set the scene, heet dat. Een zaal waar een halfdood plantje op een podium de enige decoratie is, zorgt voor nul energie.”

“Ik wil mijn publiek bovendien graag dichtbij houden. Ik snap niks van een zaalopstelling waar de eerste rij stoelen op tien meter afstand begint. Zo kun je toch geen contact maken? Interactie is nodig om mijn verhaal over te kunnen brengen. Als de setting helemaal klopt, komt de rest vanzelf.”

Welk initiatief van organisatoren zou jij kunnen waarderen?

“Dat ligt in het verlengde. Zorg ervoor dat de techniek tiptop in orde is en dat er goed licht en geluid is. Je wilt niet weten hoe vaak hier iets aan schort.”

“Recent gaf ik een lezing in een fantastisch theater maar mijn laptop stond dertig meter achter mij opgesteld net buiten bereik van de klikker. Met driehonderd sheets en een hoog tempo is dat best heel storend. Dat werkt natuurlijk niet. Kortom, hier liggen nog wel wat verbeterpunten.”