Nederlandse hotelmarkt hard geraakt door coronacrisis

De Nederlandse hotelmarkt is hard geraakt door de coronacrisis, blijkt uit het nieuwe HOSTA rapport van Horwath HTL. Terwijl in 2019 nog records gebroken werden, lagen de bezettingsgraden en omzetten de afgelopen ver onder een rendabel niveau. In Amsterdam & Schiphol daalde de bezettingsgraad van 85,3 naar 35,4 procent. De gemiddelde kamerprijs daalt in deze regio naar verwachting van 151 naar 117 euro.

Vorig jaar steeg de gemiddelde bezettingsgraad van de Nederlandse hotels nog  naar 78,2 procent. Het was de hoogste bezettingsgraad ooit gemeten in Nederland, sinds de start van het jaarlijkse hotelonderzoek in 1977. Omdat de gemiddelde kamerprijs stabiel bleef op 120 euro, was ook de omzet per hotelkamer van 94 euro na 43 jaar een absoluut record.

72 dagen dicht

De Coronacrisis heeft een direct en aanhoudend effect gehad op de vraag naar hotelkamers, met desastreuze gevolgen voor de hoteliers. Ruim 53 procent van de Nederlandse hotels heeft in de lockdown de hoteldeuren gesloten, de meeste vanaf medio maart. Gemiddeld waren de hotels gedurende 72 dagen dicht. In Amsterdam sloten gemiddeld meer hotels, en gemiddeld voor een langere periode: 98 dagen tegen 63 dagen in de rest van het land.

Ook wanneer het hotel open kon, bleef het restaurant vaak dicht: ruim 69 procent van alle hoteliers moest de F&B gelegenheden geheel sluiten. Gemiddeld bleef het hotelrestaurant ruim 80 dagen dicht. In Amsterdam was dit zelfs 97 dagen.

Maart tot mei

Hotels die in de periode van maart tot mei niet de deuren sloten, stonden alsnog zo goed als leeg. In januari, toen de dreiging van corona nog vrij onbekend was, waren de bezettingsgraad en gemiddelde kamerprijs nog met 2 tot 4 procent gestegen.

In februari daalde de bezettingsgraad voor het eerst licht, met 3,3 procent. In maart daalde de bezetting – mede onder invloed van de hotelsluitingen – met 66 procent, terwijl ook de gemiddelde kamerprijs 5 procent lager was dan een jaar eerder.

Als in april ruim de helft van de hotels gesloten is, daalt de bezettingsgraad met 95 procent en de gemiddelde kamerprijs met 47 procent. De hotels die nog open zijn, behalen een gemiddelde bezettingsgraad van 9,3 procent. Een jaar eerder was de gemiddelde bezettingsgraad nog 88,2 procent.

Sinds juni weer open

Als in juni de meeste hotels weer open zijn, blijft de bezettingsgraad laag. Gemiddeld komt de hotelmarkt uit op een bezetting van 20,5 procent, een daling van 77 procent ten opzichte van 2019. Pas in juli komt de bezetting boven de 40 procent uit, nog altijd minder dan de helft van de bezettingsgraad een jaar eerder.

Ook de gemiddelde kamerprijs is deze maanden 25 tot 40 procent lager. De hoteliers verwachten in augustus gemiddeld ongeveer dezelfde resultaten als in juli. Voor de maanden september tot en met december wordt rekening gehouden met opnieuw 50 tot 60 procent lagere bezettingsgraden, en 15 tot 30 procent lagere kamerprijzen.

Sterkste dalingen in Amsterdam

Over heel 2020 komt de gemiddelde bezettingsgraad van de Nederlandse hoteliers naar verwachting 45 procent lager uit dan in 2019: een gemiddelde bezetting van 42,7 procent.

In Amsterdam & Schiphol is de daling aanzienlijk sterker dan in de rest van het land. Door de grote afhankelijkheid van de luchthaven en het internationale reisverkeer, daalt de bezettingsgraad in de hoofdstad met 58 procent, van 85,3 naar 35,4 procent.

De gemiddelde kamerprijs in Amsterdam & Schiphol daalt naar verwachting van 151 naar 117 euro, een daling van 23 procent. In de rest van het land daalde de bezettingsgraad met 36 procent en de gemiddelde kamerprijs met 19 procent.

Opvallend goed

Buiten de regio Amsterdam & Schiphol doen sommige hotels het opvallend goed. Terwijl in juli de daling in de bezettingsgraad voor Amsterdamse hotels minimaal 40 procent was, rapporteerden hotels in andere delen van het land dalingen van minder dan 20 procent. Circa 14 procent van de hotels had zelfs een hogere bezettingsgraad.

Door zich te herpositioneren op ‘staycations’ van Nederlandse gasten die in andere jaren misschien naar het buitenland zouden gaan, kon ook circa 19 procent van de hotels een iets hogere gemiddelde kamerprijs realiseren.

Relatief positief

De hoteliers zijn relatief positief over de toekomst. Alle particperende hotels verwachten in 2021 een hogere bezettingsgraad te kunnen realiseren, variërend van een stijging van 5 of 10 procent tot 100 procent of meer. Een enkel hotel geeft zelfs aan een vervier- of vervijfvoudiging te willen realiseren, wat natuurlijk alleen mogelijk is doordat de huidige bezettingsgraad onder de 10 procent ligt.

Ondanks deze stijging echter verwacht meer dan 90 procent van de hoteliers dat de bezettingsgraad in 2021 onder het niveau van 2019 blijft. Ook verwacht slechts 18 procent van de hoteliers in 2021 een hogere kamerprijs te behalen dan in 2019.

Afhankelijke van vaccin

Of het herstel doorzet is voor een groot deel afhankelijk van de ontwikkeling van een vaccin tegen het coronavirus. De meeste hoteliers gaan ervan uit dat de pandemie in 2021 beslecht wordt. Hiervan uitgaande, verwachten de hoteliers gemiddeld medio 2022 een bezettingsgraad te behalen die terug is op het niveau van 2019, en eind 2022 ook weer eenzelfde gemiddelde kamerprijs te kunnen realiseren.

Hotels in Amsterdam zijn begrijpelijkerwijs voorzichtiger, en verwachten gemiddeld pas in 2023 terug op het oude niveau te zijn. Buiten Amsterdam zijn sommige hotels in juli 2020 al boven het niveau van 2019, maar het is niet zeker dat dat ook buiten de vakantieperiodes vast te houden is.

Horwath HTL Hotel Event

Het HOSTA 2020 rapport is op 8 september gepresenteerd tijdens het online Horwath HTL Hotel Event, dat werd uitgezonden vanuit het Circl Paviljoen van ABN AMRO. Host was Annemarie van Gaal en de tafelgasten Claire van Campen – General Manager van Hard Rock Hotel Amsterdam American -, Arnoud Griffioen – interim CFO en turnaround manager -,  Stef Driessen – Sector Banker Leisure bij ABN AMRO – en Ewout Hoogendoorn – managing director van Horwath HTL.

Belangrijk onderwerp van de gesprekken waren de grote verschillen waarin vastgoedeigenaren de hotelexploitanten tijdens deze coronacrisis (wel of niet) helpen door bijvoorbeeld aangepaste huurafspraken, de eerste faillissementen in de hotelwereld (onder meer Holiday Inn Amsterdam en Crowne Plaza Amsterdam – Schiphol) en hoe een grotere golf aan hotelfaillissementen te voorkomen.

HOSTA rapport

Het HOSTA rapport is een jaarlijkse publicatie van adviesbureau Horwath HTL. Het rapport geeft de resultaten weer van de hotellerie in Nederland, België en Luxemburg. Aan het onderzoek in 2020 hebben 400 drie-, vier- en vijfsterrenhotels in de Benelux meegewerkt.