‘Het heeft mij nieuwe hoop gegeven’

Je eerste congres: weet jij het nog? Van klamme handjes tussen duizenden onbekenden in een grote hal, naar een feest van ontmoeting. Deze keer bekijkt Conference Matters het congres vanuit de blik van de first-time bezoeker.

Pieter Swart (26) verruilde zijn leven op de familieboerderij in Zuid-Afrika voor een studie in Leuven en streek afgelopen september neer in het noorden van Nederland, waar hij aan de slag ging als psychiater in opleiding in het Universitair Medisch Centrum Groningen. “Ik was een beetje bang voor de Groningse nuchterheid waar mensen het altijd over hebben, maar tot nu toe ervaar ik die juist als heel prettig.”

“Bovendien is de psychiatrische zorg in Nederland enorm goed geregeld. In Zuid-Afrika is dat heel anders. Daar is nog veel achterstand in funding, wat leidt tot mensonterende situaties. In Nederland zal er ook het een en ander mis zijn, maar kun je als psychiater tenminste echt je werk doen.”

Hij ziet zichzelf Nederland niet snel weer verlaten. “Er is hier nog zoveel te ontdekken en te leren. En ik denk dat Nederland mij veel te bieden heeft – en ik Nederland.”

In het gezelschap van zeker twintig naaste collega’s bezocht hij in april 2024 zijn allereerste congres: het driedaagse Voorjaarscongres van de Nederlandse Vereniging voor Psychiaters (NVvP). Voor hem ging er een wereld voor hem open toen hij de grote hal van MECC Maastricht binnenwandelde.

Wat vond je van je eerste congres?

“Ik ben er lyrisch over. Toen ik maandag weer op m’n werk kwam, wou ik dat ik weer op het congres zat. Maar tegelijkertijd heb ik daar weer beseft hoe mooi ik mijn vak vind.”

 

Atrikel gaat verder onder kader

---

Het congres

Het Voorjaarscongres 2024 van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) vond plaats van 10 tot en met 12 april in het MECC Maastricht. Het congres trok, net als voorgaande jaren, ongeveer 2.500 deelnemers, bestaande uit psychiaters, artsen in opleiding tot specialist (aios) en andere professionals uit het vakgebied.

Gedurende drie dagen lang konden de deelnemers veel kennis opdoen tijdens lezingen, discussies en workshops over actuele thema’s, waar onder Green Psychiatry, herziening van de multidisciplinaire richtlijn depressie, precisie-psychiatrie, moreel leiderschap & klimaatverandering en genetische predictie & biomarkers bij psychiatrische aandoeningen.

Bij de postersessies in de Expo Foyer presenteerden onderzoekers hun werk aan vakgenoten en werden verschillende prijzen uitgereikt voor beste lezing en de beste wetenschappelijke artikelen van het jaar. Schrijver Arnon Grunberg sloot de lezingreeks af met een speech over literatuur en psychiatrie.

Tijdens de feestavond met als thema ‘A Night in Paris’ konden de deelnemers elkaar treffen in een meer ontspannen setting op de dansvloer of aan de bar.

 

---

Wat vond je er zo fijn aan?

“Nou, zoals het vaak met congressen is, hebben ze een tweeledige functie. Ten eerste is het natuurlijk heel belangrijk voor kennisuitwisseling: je blijft op de hoogte van het nieuwste onderzoek en dergelijke. Maar een andere belangrijke functie is de sociale cohesie tussen collega’s. Daar wordt vaak wat lacherig over gedaan – alsof artsen er alleen maar heen gaan voor de borrel – maar dat klopt niet.”

“Ik vond het juist heel fijn om beide kanten te ervaren. In eerste instantie was het prikkelend om weer helemaal in mijn vakgebied te zitten, en ten tweede vond ik het ook erg waardevol om op een andere manier in contact te zijn met collega’s. Dat helpt echt enorm. Je hoort er verhalen van ervaringsdeskundigen die door de moeilijkste situaties zijn gekomen. Dat is zo hoopvol. Zeker bij taaie problematiek, waarbij je soms het gevoel hebt dat je geen verschil maakt – dan zie je weer dat herstel wél mogelijk is.”

Heb je dan ook veel nieuwe contacten opgedaan?

“Toch wel! Wat ik eigenlijk niet had verwacht, is dat ik voornamelijk nieuwe contacten heb opgedaan binnen mijn eigen regio. Ik kende natuurlijk collega’s van mijn eigen instelling, maar daardoor ontmoette ik ook collega’s van collega’s in Friesland en Drenthe. En zo ontstaat er snel het idee van: ‘Oh, bij die persoon kan ik terecht voor dit probleem’ of ‘Dat lijkt me interessant om uit te proberen.’ Het geeft een kijkje in elkaars belevingswereld en wat je voor elkaar kunt betekenen.”

“Daarnaast zijn er ook veel instellingen die reclame maken en werven, en dan denk je: ‘Nu weet ik waar ik terecht kan als ik een gespecialiseerde stage wil doen’, of dat nu forensische psychiatrie is, een consultatieteam, of wat dan ook. Dit zijn opties waarvan ik niet wist dat ze bestonden vóór dit congres. Want ja, niemand vertelt je dit echt in levenden lijve. En iemand horen praten maakt een groot verschil.”

Heeft het congres dan nog extra meerwaarde voor jou omdat je van buiten Nederland komt?

“Zeker voor mij is het erg waardevol om te begrijpen hoe de psychiatrie hier georganiseerd is. En om mensen te leren kennen uit heel Nederland, in plaats van alleen mijn werkplek.”

“Voor mij als buitenlander was het dus heel behulpzaam, maar ik zou zeggen dat het voor iedere startende psychiater erg belangrijk is. Mijn Nederlandse collega’s die ook net zijn begonnen, wisten nog niet veel meer dan ik. En om dan bij sessies te kunnen zitten van toonaangevende instellingen, is echt stimulerend.”

Heb je één les echt meegenomen waarvan je denkt: dit kan ik meteen toepassen in mijn werk?

“Wat ik vooral meeneem is: vergeet niet om bij complexe problematiek alle netwerkpartners te betrekken. Bijvoorbeeld bij iemand die chronisch suïcidaal is en regelmatig bij de treinsporen staat - had ik er nooit bij stilgestaan dat we ook de politie actief daarbij kunnen betrekken en bespreken: ‘Wat doen we als deze persoon weer in beeld komt?’”

“Als psychiater kun je niet in je eentje goede zorg leveren. We zorgen met z’n allen voor de samenleving, dus verbreed je blik. Blijf niet op je eiland zitten.”

Heb je nu een beter idee van wat je uiteindelijk wilt bereiken in je carrière?

“Dat weet ik nog niet precies. En dat is ook het fijne aan zo’n congres - ik voelde me als een kind in een snoepwinkel. Ik wil van alles proeven. Een stage bij een TBS-kliniek lijkt me nu bijvoorbeeld erg interessant.”

Heb je nog tips voor mensen die voor het eerst naar een congres gaan?

“Mijn tip is: kijk goed wat bij je past. Je krijgt te maken met keuzestress, want er is zóveel. Ik ben bijvoorbeeld met collega’s meegegaan naar een wetenschappelijke sessie, waar zij veel uit haalden, maar ik zelf minder mee had. Terwijl ik juist enthousiast werd van praktische workshops. Kies dus vooral iets wat jou prikkelt.”

“Je zit niet meer op school dus het is geen toets, geen verplichting - je mag ook gewoon genieten. Dit vak heb je gekozen met een reden. Laat je opnieuw enthousiasmeren.”

 

---

Maastricht

“Maastricht voelt een beetje als het buitenland, zeker als je vanuit Groningen komt”, zegt Pieter Swart. “Helaas was ik zo druk met het congres en alles eromheen, dat ik de stad zelf nauwelijks heb gezien. Maar het was wel allemaal ontzettend goed geregeld. Bijvoorbeeld: met mijn congresbadge kon ik gratis met het openbaar vervoer reizen. En ik had gebruik gemaakt van het speciale aios-pakket, waarmee je je als arts in opleiding tegen een gereduceerd tarief kon inschrijven, en een hotelkamer kreeg. Echt top.”

“Het congrescentrum MECC was ook heel geschikt. Ik was vooral onder de indruk van hoe goed alles georganiseerd was, ondanks die massa van duizenden mensen, drie dagen lang. Dat hebben ze echt in goede banen geleid. En de kwaliteit van het programma was erg hoog.”