Fryslân verwelkomt bedrijven als ultieme duurzame bestemming

In 2025 staat provincie Fryslân in de schijnwerpers als koploper op het gebied van circulariteit. In het tiende jubileumjaar van Vereniging Circulair Friesland staat de agenda vol duurzame evenementen. Daarom zetten ook innovatieve bedrijven in Fryslân dit jaar de deur nog een stukje verder open. 

Volgens Evert Jan van Nijen, directeur van Vereniging Circulair Friesland (VCF), is 2025 een bijzonder jaar. “In 2015 zei een groep van 25 Friese ondernemers tegen elkaar: we kunnen allemaal onze eigen koers varen om die Klimaatdoelen te halen, maar samen zetten we grotere stappen. Dus laten we de lat meteen hoog leggen en proberen circulair koploper van Europa te worden. Nu, tien jaar later, kunnen we zeggen: dat is gelukt.”

Om dit jubileumjaar te vieren, worden bedrijven van buiten de provincie én het land uitgenodigd om te zien hoe Fryslân het abstracte begrip ‘circulaire economie’ in de praktijk brengt. Van Nijen: “Heel veel bedrijven willen veranderen. Niet alleen vanwege veranderende wet- en regelgeving of omdat ze relevant willen blijven in een veranderende markt, maar juist omdat ze zelf een overtuiging hebben en die maatschappelijke verantwoordelijkheid voelen.”

Pure wilskracht

De plannen voor 2025 presenteerde Van Nijen begin dit jaar in het Energie Kenniscentrum, aan de rand van Leeuwarden. Deze eco-vriendelijke kennis­broedplaats is op een voormalige vuilstort gebouwd. Het futuristische gebouw van glas en hout prijkt dus bovenop wat je een moderne terp kunt noemen. “Hiermee is eigenlijk een onbruikbaar stuk grond teruggegeven aan de stad.” 

Onbruikbaar was het echt, want in de heuvel zat vuil verborgen dat niet naar buiten mocht komen. Het enorme gebouw staat daarom op palen. “Toen we met het plan naar de gemeente gingen, zeiden ze tegen ons: ‘Fantastisch, maar dat gaat nooit gebeuren’”, vertelt Douwe Faber, oprichter van deze unieke kennishub. “En inderdaad, het is best een challenge geweest. Maar wat niet kan, bestaat niet in dit pand. Voor de Elfstedentocht kun je ook niet trainen: je moet op pure wilskracht de finish halen. En dat hebben wij ook gedaan.” 

 

 

Friezen helpen elkaar 
zonder meteen
transactioneel te denken.

Evert Jan van Nijen, 
directeur van Vereniging
Circulair Friesland

 

 

Terpenbouwers

“Wij Friezen zijn van oorsprong terpenbouwers”, verklaart Van Nijen. “Dat over­levingsmechanisme zit in ons. En die terpen stonden ook niet op zichzelf, maar in verbinding met elkaar. Friezen kunnen tot op de dag van vandaag heel goed samenwerken. Je ziet nu nog steeds dat Friese bedrijven niet bang zijn om dat te doen, ook als het concurrenten zijn. Wij helpen elkaar zonder meteen transactioneel te denken.”

Zo werken dit jaar drie grote concurrerende bouwbedrijven uit Fryslân samen om binnen een maand een circulair gebouw uit de grond te stampen, waarin allerlei activiteiten kunnen plaatsvinden. Dit tijdelijke en verplaatsbare ‘Bouwurk’ (bouwwerk) van culturele organisatie Arcadia is slechts één van de vele circulaire evenementen die in 2025 georganiseerd worden. 

Een voorbeeld voor Europa

In juni nodigt Circulair Friesland verschillende Europese regio’s uit om kennis uit te wisselen en hopelijk nieuwe samenwerkin­gen aan te gaan. Dat gebeurt op één centraal moment en zoveel mogelijk met het openbaar vervoer, om de milieu-impact te beperken. Samenwerken doet Fryslân nu al met bepaalde regio’s in Schotland, Finland en Vlaanderen. “Die zijn ook goed op weg”, vertelt Van Nijen. “Maar we merken gewoon: Europa is hongerig om naar Fryslân te komen.” 

Artikel gaat verder onder kader

---

Wereldberoemd in Leeuwarden

Hydraloop is een innovatief systeem dat licht vervuild water ter plaatse herbruikbaar maakt. Inmiddels heeft het bedrijf vertegenwoordigers in Canada en Australië en kantoren in de Verenigde Staten en het Midden-Oosten. Maar het hoofd-kantoor? Dat staat nog steeds fier in Leeuwarden. Dit jaar openen ze gratis hun deuren om geïnteresseerde bedrijven te inspireren met hun veelbekroonde uitvinding.

“Als je om je heen kijkt, denk je dat we meer dan genoeg water hebben. Maar van bruikbaar drinkwater hebben we in Nederland steeds minder”, vertelt Klaas Pool, salesmanager bij Hydraloop. “Daarom hebben we een slim kastje ontwikkeld dat je ‘grijze’ water filtert. Al dat redelijk schone water, dat normaal wegstroomt na het douchen of handenwassen, filtert de Hydraloop. Daarna komt het weer net zo schoon je eigen kraan uit.”

Of je nou je compacte badkamertje renoveert of een groot nieuwbouwproject aan alle duurzaamheidscertificeringen wilt laten voldoen, de Hydraloop kan overal geïnstalleerd worden. Zo is ook in het nieuwe Cambuurstadion in Leeuwarden is een Hydraloop-systeem geïnstalleerd. Dat betekent dat het water van de spelersdouches nu gebruikt wordt om de toiletten door te spoelen.

---

Verweven in alles

Voor marketeer Yvonne Hulleman van Meet in Friesland is 2025 de start van een blijvend verhaal: “Circulariteit en innovatie is voor ons niks nieuws, maar je merkt dat mensen in de Randstad een eenzijdig beeld hebben van Fryslân. Rust en ruimte, dat hebben we inderdaad. Maar er gebeurt hier ook echt wel wat. Dit jaar is een trigger voor ons om echt te laten zien: Fryslân is de ultieme duurzame zakelijke locatie.” 

“Dat zit ‘m voor mij in drie dingen”, verklaart Hulleman. “Allereerst zit duur­zaamheid hier verweven in alles. Voor ons is het niet een trending topic; gezond omgaan met je omgeving is hier altijd al belangrijk geweest.”

“De Friese mentaliteit maakt ons ook fijne zakenpartners: Friezen zijn duidelijk in hun communicatie en houden zich aan hun afspraken. Ze doen wat ze zeggen.”

“En wat uniek is, is de verbinding die je hier hebt met het platteland. Ook als je in de stad bent, sta je met maximaal een kwartiertje fietsen midden in de natuur, een weiland of dorp. Die drie factoren samen maken Fryslân de perfecte bestemming.”

Bouwstenen voor bedrijven

Wie de proef op de som wil nemen, kan een trip naar Fryslân nu nog eenvoudiger inrichten met zogenaamde bouwstenen. Door te kiezen uit de activiteiten en expedities naar duurzame locaties en bedrijven, kunnen zakelijke bezoekers eenvoudig een inspiratiereis op maat maken. 

Er zijn ruim dertig Friese bedrijven die zijn te bezoeken als onderdeel voor een zakelijk programma. Voorbeelden daarvan zijn GreenInclusive, dat door hennep te gebruiken voor isolatiemateriaal zowel de bouw als landbouw helpt verduurzamen, en Hydraloop, dat met haar compacte filter ‘grijs’ water direct op locatie geschikt maakt voor hergebruik.

Een bezoek aan een van die bedrijven is te combineren met bijzondere ­activiteiten. Zo kun je een wandeling maken naar de Vismigratierivier, die het IJsselmeer op een bijzondere manier met de Waddenzee verbindt. Of je samen met je team onder­dompelen op retraite bij circulaire camping Vrijhaven, en terug­keren met een concreet stappenplan om als bedrijf duurzamer te werken.

“Als je niet weet waar je moet beginnen, kun je ook een kant-en-klaar program­­ma kiezen met een aantal relevante bouwstenen of er eentje door ons laten samen­stellen”, voegt Hulleman toe. “Bovendien kennen wij de mooiste duurzame plekken waar je kunt verblijven en eten, als je echt alles uit je reis wilt halen.” 

Alle bouwstenen voor een duurzame zakelijke inspiratiereis naar Fryslân zijn te vinden op de website van meetinfriesland.nl. 

---

Huizen van hennep

Hoe kunnen we duurzaam bouwen? Dat is een vraag die heel Nederland bezighoudt. GreenInclusive in Drachten heeft een manier gevonden om naast de woningbouw ook meteen de landbouw te verduurzamen.

Dat doen ze met hennep. Dit sterke plantje kan namelijk uitstekend verwerkt worden tot plaat- en isolatiemateriaal. En niet geheel onbelangrijk: het is volledig veilig om mee te werken. 
Geen beschermende pakken meer nodig voor installateurs dus. 

Het product zelf is niet alleen duurzaam, ook het verbouwen en verwerken ervan gebeurt allemaal op Friese grond. “Dus lokale teelt, lokale verwerking en lokale toepassing”, vertelt ketencoördinator Loraine Westerneng. 

“Het enthousiasme is zo groot dat we een wachtlijst hebben voor boeren die mee willen doen.” Inmiddels is zelfs het nieuwe Cambuurstadion ermee geïsoleerd. Meer dan 3.500 vierkante meter aan lokale Hempwool is hier in de muren gegaan.

Benieuwd hoe bouwen met hennep er in de praktijk uitziet? Neem dan een kijkje in een heus hennephuis. Of ga naar de praktijk- en proefboerderij van GreenInclusive, waar alle materialen te zien en te voelen zijn. Op het terrein bevindt zich ook de Sociale Voedseltuin van Stichting Sociaal en Vitaal. In deze tuin kunnen honderden huishoudens met een krappe portemonnee meer dan tachtig verschillende soorten onbespoten groenten, fruit en kruiden zelf oogsten.