Zes experts over de stelling ‘AI gaat de menselijke interactie negatief beïnvloeden’. Ontleren mensen onderlinge live interactie als het gevolg van kunstmatige intelligentie, of hebben smartphones dat al in gang gezet?

Tom Jessen

De meest geboekte dagvoorzitter/eventhost van 2023 en podcastmaker

‘Nee, ik denk niet dat AI afzonderlijk de menselijke interactie negatief gaat beïnvloeden. Want er zijn inderdaad veel meer aspecten die daar een rol in spelen, zoals smartphones en sociale media. Bij alle nieuwe technieken moet je kijken wat het voor je kan betekenen. AI wordt nog wel op vage schaal besproken, vind ik. Ik hou er echt van om te kijken, wat heb je er nou echt aan? Dus wat kun je ermee doen bij evenementen en wat kan niet? Het is vooral een hele handige toevoeging aan de saaie, repetitieve werkzaamheden die wij moeten uitvoeren.

Natuurlijk is er wel het risico dat als AI verder gaat ontwikkelen, het een bedreiging kan worden. Maar niet zozeer voor de menselijke interactie. 

Laat ik ChatGPT als voorbeeld noemen. Dat is natuurlijk een bron van informatie. Ik vind wel dat het woke filter dat erop zit iets minder scherp afgesteld mag zijn, want daardoor krijg je toch een soort mate van censuur. Maar stel dat je ChatGPT vraagt: bedenk tien vragen over hoe AI congressen gaat beïnvloeden. Dan krijg je acht vragen waarvan je denkt: daar was ik zelf al op gekomen. Maar er staan er altijd twee tussen waarvan ik denk: dat is interessant. Dus het maakt dat stukje van het onderwerp zichtbaar waar je zelf nog niet over hebt gedacht. Met die informatie kun je vervolgens weer aan de slag gaan om nieuwe onderwerpen af te pellen. 

Met verschillende AI-tools kun je ook hele gelikte presentaties maken. Dus dat saaie gepiel in Powerpoints of Keynotes lost AI voor je op, omdat je op basis van een hele goede prompt dat heel snel kunt doen.

Je hebt nu al een AI-tool die ervoor zorgt dat je het montageproces van een podcast in een halve minuut is gebeurd met een schakeling tussen verschillende beelden.

Dus als je het goed regelt, zorgt AI er juist voor dat je meer tijd hebt voor menselijke interactie. Want je kunt AI slim inzetten, waardoor je meer tijd hebt om met stakeholders rond je event contact te hebben over hoe je zaken gaat aanpakken. Dus ik vind juist dat AI helemaal geen negatieve invloed heeft op de menselijke interactie.’

Dr. ir. Erwin Folmer

HAN University of Applied Sciences, Twente

(Per 1 januari 2024 verantwoordelijk voor nieuw Lectoraat Applied Data Science & AI)

‘Met het nieuwe lectoraat aan de HAN wil een bijdrage leveren aan het eenvoudiger maken van data science, zodat iedereen met data aan de slag kan. Het werken met data, het toepassen van data-analyse en de mogelijkheden van AI begrijpen, moet misschien wel tot ieders basisvaardigheden behoren. 

‘Mensen zullen onderlinge live interactie niet ontleren als het gevolg van kunstmatige intelligentie. De smartphone heeft een groter effect op live interactie dan AI. Ik zie dus weinig effect voor congressen. Hooguit zou het gevolg kunnen zijn dat congressen en andere live events meer gericht zullen moeten gaan worden op het netwerken en minder gefocust op kennisuitwisseling.’

Telma Negreiros

Executive AI Marketing Communication Specialist, Keynote Speaker, en Self Empowerment Trainer

De vraag of AI de menselijke interactie negatief gaat beïnvloeden, is veelzijdig en complex. Het is waar dat technologieën zoals smartphones en sociale media al hebben gezorgd voor een verschuiving in hoe wij communiceren. Deze apparaten en platforms kunnen mensen soms isoleren, maar bieden ook nieuwe manieren om te verbinden over afstanden en culturen heen.

AI heeft het potentieel om deze trends verder te versterken. Enerzijds kan AI ons helpen efficiënter te communiceren en kan het hulpmiddelen bieden die onze interacties verrijken, zoals het verder personaliseren van informatie. Anderzijds kan een overmatige afhankelijkheid van AI-gestuurde communicatie de kwaliteit van onze menselijke interacties verminderen als het face-to-face contact vervangt.

Wat congressen betreft, deze evenementen draaien inderdaad om fysiek samen zijn. De unieke waarde van directe interactie en netwerken kan niet volledig worden vervangen door virtuele bijeenkomsten. Maar AI kan deze ervaringen aanvullen door bijvoorbeeld efficiëntere matchmaking van netwerkmogelijkheden en verbeterde logistieke planning om maar een paar voorbeelden te noemen.

Het is belangrijk om een evenwicht te vinden. We kunnen AI gebruiken om onze interacties te verbeteren zonder dat het onze basisvaardigheden van persoonlijke communicatie ondermijnt. Zoals bij elke nieuwe technologie is het cruciaal om zowel de voordelen als de mogelijke risico's zorgvuldig te overwegen en te managen.

Jarno Duursma

Technologie-expert, publicist, spreker 

Je zou gedeeltelijk kunnen zeggen dat mensen zijn ontleerd om connectie te maken zonder smartphones en sociale media. Vooral de jongere generatie lijkt minder geoefend in fysieke connectie. Laten we aannemen dat sociale media en de smartphone daarop invloed hebben gehad. Dan is de vraag, gaat er dat gebeuren met kunstmatige intelligentie? En ik heb hier heel lang over nagedacht, maar ik zou niet weten hoe. Je hebt uiteraard AI-systemen die steeds meer in staat zijn om goede conversatie te maken.

Ik heb net gesproken voor een zaal van 750 hypotheekadviseurs in congrescentrum NBC in Nieuwegein. Op de beursvloer waren allemaal stands met mensen die iets vertellen over hun dienst of product. Stel dat je die mensen vervangt door een conversational agent, een spraakrobot die net zo goed communiceert als een mens. Dat zie ik niet zo gebeuren, omdat wij als mensen veel meer doen in contact dan alleen maar woorden met elkaar uitwisselen. Het gaat om likeability. Vind ik deze persoon prettig om mee te gaan werken als ik mijn hypotheeksoftware bij hem afneem? Ten tweede, vertrouw ik deze persoon? Heeft hij verstand van zaken? En ten derde: is deze persoon een vangnet? Kan ik als er problemen zijn de telefoon pakken en hem bellen?

Daarnaast, sinds corona is er behoefte aan fysiek. Mensen willen elkaar zien, handen schudden, een kopje koffie doen of een pilsje met een bitterbal. Mensen die elkaar op het congres ieder jaar weer zien en ieder jaar weer spreken, zijn aan elkaar gehecht. Dus technisch kan er misschien wel veel, maar de kracht van deze branche is mensen bij elkaar brengen in de fysieke ruimte. Deze branche draagt bij aan het vergroten van de onderlinge cohesie. Het gevoel van mensen dat ze toebehoren aan iets groters dan zijzelf. Ik hoop daar als spreker ook een beetje aan bij te dragen: dat ik mensen even uplift uit hun dagelijkse bestaan en denkpatroon. Dat kan ook alleen maar in die fysieke ruimte en ik ben nergens overtuigd dat AI daar ook maar een bedreiging voor zou kunnen zijn.

Je hoort ook wel sprekers tegen de zaal zeggen: pak je smartphone. Dan gaan we een appje downloaden en gaan we vragen stellen. Vervolgens zit iedereen op zijn smartphone. Je kunt ook zeggen: steek je hand op. Het is gewoon technologie gebruiken om de technologie. Maar ik heb daar helemaal niets mee. Juist als je mensen gewoon met je stem weet te pakken, zijn ze ook alerter in plaats van steeds afgeleid worden door hun telefoon. 

In het gloednieuwe congrescentrum NBC in Nieuwegein waar ik vandaag sprak, zijn alle technologische snufjes aanwezig. Maar AI zit er niet in. En moet je dat willen? Ik denk het niet.

AI gaat dus zeker niet de interactie negatief beïnvloeden, behalve als bedrijven softwareoplossingen gaan pushen. Dat vind ik wel een bedreiging. Bedrijven doen dat vanuit commerciële perspectieven en niet omdat ze iets zouden toevoegen.

Ruben Klerkx,

Eigenaar the Creators Company

‘Ik ben gefascineerd door hoe groepen samenwerken en samen tot ideeën komen. Met the Creators Company gebruiken we conversatiedesign en interactiedesign om met elkaar te kijken naar hoe onze relaties zijn vormgegeven. Hoe hebben we conversaties en hoe kunnen we die gebruiken om onze invloed te vergroten? 

De smartphone en sociale media hebben naast de vele mooie dingen, de menselijke interactie ook negatief beïnvloed. Steeds meer mensen vinden het bijvoorbeeld heel moeilijk om een ‘gewoon' telefoongesprek met elkaar te voeren of iemand direct (aan) te spreken.

Interessant aan AI is dat het processen heel erg stroomlijnt en dat er allemaal hick-ups uit die online interactie worden gehaald. Dus je interactie kan zeker beter worden met AI. Maar wat maak je eigenlijk beter? Wat als je een B-versie aan het optimaliseren bent en vergeet dat er ook een A-versie is? Je moet wel altijd die A-versie blijven bekijken.

Specifiek over congressen en events: de vraag is of mensen die plek blijven gebruiken om elkaar op te zoeken. Dit is een beetje vloeken in de kerk van eventorganisatoren, maar ik zie dat die zich toch ook veel richten op het verbeteren van de B-versie. Een van de B-versies binnen events zit in de communicatie: het is veelal éénrichtingsverkeer. Er wordt veel informatie gezonden. Dan wordt er bijvoorbeeld gekeken of we betere keynote speakers kunnen krijgen. Kunnen we degene die aan het zenden is, beter laten zenden? Beter zijn verhaal laten vertellen? Dat moet ook gebeuren, maar misschien weten we eigenlijk allemaal al wel dat de echte waarde niet zozeer zit in de informatieoverdracht die daar plaatsvindt tussen spreker en luisteraars. Maar veel meer in de intermenselijke contacten tijdens een event en de informatie die tussen deelnemers onderling wordt uitgewisseld. In die zin zou AI daar juist een rol in kunnen spelen door te kijken: hoe kunnen we meer onderwerpen op tafel krijgen die voor mensen relevant zijn en waar ze ook daadwerkelijk iets mee willen en kunnen? Of: hoe kunnen we AI inzetten om zo'n event-ervaring te stroomlijnen?

Denk ook aan de vraag: hoe krijgen we de juiste mensen op ons event en hoe kunnen we die bereiken? Een ander voorbeeld is dat er grofweg twee event-smaken zijn. De ene komt voor het netwerken en de andere voor informatie en inhoud. Organisatoren zijn zich vaak niet bewust dat die laatste groep helemaal niet zo zit te wachten op break-out rooms of workshopsessies waar ze met andere mensen moeten praten of interacteren. 

Een goed voorbeeld dat ik rond AI heb gezien is dat er werd gewerkt met een set vragen die mensen bij binnenkomst konden beantwoorden op hun mobiel. Aan de hand van die vragen kwam er een kleurcode naar voren waarmee duidelijk werd waar de interesse van de bezoekers individueel naar uitging en hoe ze die interesses het liefst tot zich namen. De bezoekers kregen vervolgens een naamsticker die ze tijdens dat event konden opplakken. Daar kwam zelfs de mogelijkheid naar voren om niet gestoord te worden tijdens het event. Zo werd het voor die groep “veiliger” om bij het event aanwezig te zijn.’ 

Remy Gieling

Co-founder The AI Group & The Automation Group

‘Oneens. AI gaat paradoxaal genoeg ervoor zorgen dat alle bedrijven, organisaties en processen uiteindelijk juist veel menselijker worden. Omdat AI steeds meer "corvee taken" van ons zal overnemen, houden we met zijn allen meer tijd over voor menselijk contact. De vraag om onze collega's en klanten fysiek te ontmoeten zal daarmee alleen maar groter worden. Bovendien is AI geen magische toverdoos en zeker geen magic bullet - zoals het soms gepercipieerd wordt. Het is een nieuwe digitale hamer in de gereedschapskist om problemen op te lossen. 

‘Een probleem van een event kan zijn dat je snel vergeet wat een spreker of een workshop ook alweer heeft verteld. Als een AI-assistent meeluistert met de sessies, zal een chatbot later je kunnen herinneren aan specifieke voorbeelden of kennis die tijdens de sessie is vertelt. Tot slot zijn mensen verzot op mensen. We voelen een emotie bij iemand en daarom willen we naar iemand luisteren. Dit is bij een computer vooralsnog niet het geval. Kijk naar het spel schaken: het is in 1997 al gewonnen door een supercomputer van de mens. Toch kijken we liever naar twee mensen die schaken dan naar twee supercomputers. 

‘Er zullen ongetwijfeld digitale avatars komen die iets vertellen, maar na een paar experimenten is onze voorspelling dat deze gimmick snel weer in de kast wordt gedaan, want mensen leren nu eenmaal graag van andere mensen. Wat is de uiteindelijke meerwaarde van een congres? Serendipiteit. De toevallige ontmoetingen die je vooraf niet had voorspeld. Daar is gelukkig geen technologie voor nodig.’