AGF-beurs in Moskou

De Russische autoriteiten deden de Nederlandse zaak in het afgelopen seizoen geen goed met hun stop op de import van groente en fruit uit Holland. Evenmin is het in Rusland eenvoudig om in de ‘weinig overzichtelijke markt’ simpel aan je centen te komen en de juiste partners te vinden en te houden. Ook blijven taal en cultuur flinke barrières opleveren. Onmiskenbaar is echter ook dat de Russische consument steeds meer naar kwaliteitsproducten vraagt, waardoor het land zich als importeur van groente en fruit verder ontwikkelt.

Groot potentieel voor fruit

Het Amerikaanse onderzoeksbureau Nielsen nam het gedrag van consumenten in Russische steden met meer dan 100 duizend inwoners onder de loep en signaleerde een groot potentieel als het gaat om de consumptie van groente en fruit. Uit het onderzoek bleek dat 19 procent van de stedelingen fruit eet bij het ontbijt en 23 procent doet dat bij de lunch. En dan is de consumptie van 43 kilo fruit per hoofd van de bevolking in Rusland relatief laag in vergelijking met landen als Duitsland en Italië waar respectievelijk 153 kilo en 183 kilo fruit per hoofd van de bevolking wordt geconsumeerd. Het onderzoeksbureau voorspelt dat tot 2010 de import van fruit in Rusland met 50 procent zal groeien tot een omvang van zo’n 5,4 miljoen ton, terwijl de export van Russisch fruit slechts met 95 duizend ton zal toenemen. Fruit staat, na zuivelproducten, als tweede op de lijst met sterkst groeiende sortimenten in Rusland, direct gevolgd door groenten. Internationale winkelbedrijven zijn inmiddels neergestreken in de grote Russische steden en trekken vandaar landinwaarts. Hierdoor wordt de weg gebaand voor kwaliteitsproducten uit het buitenland en daarvan kan Nederland profiteren. De export naar Rusland kan hierdoor verder worden uitgebouwd.

Zakendoen verplaatst

De ‘wildwesthandel’ in Rusland lijkt op zijn retour. Het zakendoen verplaatst zich van de kleine groothandelsmarkt naar grotere import- en groothandelsbedrijven, die een begin maken met het opstellen van gecontroleerde jaarcijfers. Via Franse maatschappijen zouden inmiddels weer de eerste kredietverzekeringen worden afgesloten. Het is een ontwikkeling die voor meer rust en structuur in de handel met Rusland kan zorgen. Bij de leidende Russische importgroep JFC staat het uitbouwen van geklimatiseerde logistiek en distributie centraal in de komende jaren. Daaraan ontbreekt het in grote delen van het land en juist daarin schuilt de toegevoegde waarde van de gespecialiseerde tussenhandel, aldus JFC. MHet grootste deel van de vanuit de EU geïmporteerde groente wordt per truck aangevoerd. Op vrijdag in Nederland vertrekken en maandag in Moskou afladen is inmiddels de gewoonste zaak van de wereld geworden.

Valuta en fiscus

De roebelcrisis in 1998 veroorzaakte een duidelijk dip in de afname van buitenlandse producten door Rusland, maar de handel – die overigens gebaseerd is op dollars en euro’s – wist zich toch snel te herstellen. De vraag naar buitenlandse producten bleek in de afgelopen jaren weinig gevoelig voor de waarde van de roebel omdat de fiscus een agf-vriendelijk beleid voert. Van grote betekenis hierbij zijn de recente afschaffing van de verkoopbelasting en het naar 2 procent verlaagde btw-tarief. De winkelprijzen blijven hierdoor relatief laag. Vooral het importproduct lijkt van deze maatregelen te profiteren.

Groeiende belangstelling

In 2003 jaar ging er volgens gegevens van het Productschap Tuinbouw en het Kwaliteits Controle Bureau 235 duizend ton groente en fruit vanuit Nederland naar Rusland en een jaar later was dat 190 duizend ton. De export bestaat vooral uit uien: 157 duizend ton in 2003 en vorig jaar 112.590 ton. Na uien volgen peer, tomaat, peen en raap. De top tien bestaat verder uit paprika, appel, aubergine, kool, krop- en ijsbergsla en prei. Groeiers zijn vooral peer, tomaat en paprika. De Russische consument lijkt rijp voor bijzondere soorten tomaten en (diverse kleuren) paprika en raakt gewend aan de peer Conference. De groeiende belangstelling voor bijzondere producten en primeurs komt met name uit de horeca. Dit kan ertoe lijden dat ook de Russische consument naar deze producten gaat vragen. Hollandse specialiteiten die het nu al goed lijken te doen, zijn aardbei, bes, braam en framboos. Medio september lagen ze volop in het schap van de Moskouse vestigingen van Ramstore en Metro.

VEERTIENDE World Food

De jaarlijkse beurs ‘World Food’ vond van 20 tot en met 23 september jongstleden voor de veertiende keer plaats in Moskou. In de Nederlandse agf-stand met verse en verwerkte producten waren diverse Nederlandse bedrijven vertegenwoordigd, waaronder exporteurs, afzetorganisatie The Greenery en AGF Promotie Nederland.

RETAILERS INVESTEREN ZWAAR

De Russische markt is ‘booming’ voor grootwinkelbedrijven ofwel retailers. De Russische economie groeide vorig jaar met 7 procent en de omzet van de retailers met 37 procent. De 143 miljoen Russen hebben meer te besteden en betalen maar 2 procent btw over producten. Supermarktketens als Metro, Spar, Rewe en Auchan spelen hierop in. Het Duitse Metro, nummer twee in Rusland, opende afgelopen juli de eerste Real-hypermarkt in Moskou en verwacht de omzet in de komende twee jaar te verdubbelen naar 2 miljard dollar. Spar wil naar een verdubbeling – 16 – van haar vestigingen in Moskou en 60 winkels in centraal Rusland voor 2008. Rewe heeft inmiddels 18 Billa-supermarkten in Rusland. Auchan werkt aan een netwerk van hypermarkten bij de grote steden.Russische discounters als Pyaterochka (marktleider met een omzet van 1,6 miljard dollar in 2004) en Kopeika (merendeels eigendom van het olieconcern Yukos) maken een enorme groei door. Spelers als Tander, Perekrestok en Sedmoi Continent zullen dit jaar naar verwachting de 1 miljard dollar omzetgrens bereiken. Soft-discounter Magnit (ruim 1.200 vestigingen in Rusland) rapporteert een groei van 99 procent in de eerste helft van dit jaar. Ook Magnit zou daarmee toetreden tot de ‘club van 1 miljard’. Een outsider van betekenis is Ramstore, onderdeel van het Turkse Migros, met onder andere een 24-uurs hypermarkt in Moskou. Spelers van belang in de regio Sint Petersburg zijn Lenta, Megamarkt en Dixi.Relatief lage bruto marges en hoge grondprijzen dwingen een lange adem af. Zo verwacht Auchan geen winst te boeken in de komende zeven à acht jaar. Diverse Russische ketens zijn inmiddels beursgenoteerd of in handen van beursgenoteerde bedrijven. Door Robbert Poort AGF Promotie Nederland, ZoetermeerGroente & Fruit nr. 41